Kunstenaar: Piet Berghs
Locatie: Paterskerk
“Kulturkampf”
In de jaren zeventig van de negentiende eeuw brak in Pruisen de “Kulturkampf”uit. De discussie tussen de Staat en de Katholieke
Kerk verscherpt zich in 1873 met de “Meiwetten”- wie bepaalt de opleiding en aanstelling van de geestelijkheid?
Menige kloosterorde zocht in het buitenland naar een nieuw onderkomen bij een eventuele verbanning. De “Kulturkampf” is geëindigd in 1879 door het liberaal-nationalisme die de betreffende maatregelen ophief. Zo geraakten de Ongeschoeide Karmelieten in Geleen aan de Rijksweg-Noord. De koopakte is gedateerd 20 augustus 1875.
De huidige kerk uit 1936 is hoofdzakelijk gebouwd met bakstenen. Alle gewapende betondelen zijn verborgen achter oorspronkelijk lichtgele baksteen. Aan het buitenwerk is ook Naamse steen gebruikt. De stijl is sober, alles is rondboog, maar niet neo-romaans.
Deze oorspronkelijke H. Hart-kerk is de dans ontsprongen aan de laatste “Kerkenstorm”, naar analogie aan de beeldenstorm, in de regeerperiode van onze voorlaatste burgemeester. Nu ligt dit beeldbepalend monument aan de geslaagde verkeersluwe boulevard te pronken door het opengooien van zichtlijnen. Hulde aan de woningcorporatie Woonpunt die het eindelijk aandurft deze kerk om te bouwen tot een wooncomplex van dertien koopappartementen, voorzien van een eigen wintertuin, vides, balkons, glas en loodramen en andere gemakken en waarmee in april 2007 wordt gestart.
Met weemoed kan men ook terugdenken aan de Kruiskerk in de Parklaan en de Barbarakerk aan de Burgemeester Lemmensstraat waar met medewerking van inventief creatieve architecten ook hergebruik zeker mogelijk was geweest.
Ornamenten
Aan deze gevel heeft Piet Berghs twee ornamenten in brons gemaakt, voorstellende het scheppingsverhaal. De opdrachtgevers waren toentertijd, 1982 , de Paters Karmelieten.
Staande voor de kerk met je gezicht naar de hoofdingang zie je aan de linkerzijde dag en nacht uitgebeeld met in het midden de explosie. De dag uitgebeeld in de vorm van gestileerde wolken. De nacht heeft de kunstenaar uitgebeeld door middel van een vleugel met veel dynamiek van een nachtdier, de vleermuis.
Op de rechterzijde heeft de maker de ordening van onze planeet verbeeld: mens, dier, de plantenwereld en het water.
Zoals Piet zelf schrijft: “Alles is uitgebeeld in het mannelijke en vrouwelijke. Zoals bijvoorbeeld, de Leeuw met en zonder manen, planten met stamper en meeldraad en het water met de vissen.”
Kunstenaar
Piet Berghs werd geboren in 1948 te Meers uit een kinderrijk gezin waar hij opgroeide aan de Maasdijk. Zijn eerste bezigheden met beelden waren houten gesneden Christusfiguren. De weg naar een kunstenaarsleven was toch te onzeker en hij ging daarom met tegenzin naar de Technische School voor de Chemische Industrie. Daarna direct naar het laboratorium via een spoedcursus werd hij in 1970 chemisch analist.
In 1971 werd hij toegelaten tot de Academie voor toegepaste Kunsten in Maastricht.
Hier leerde Piet in hout en brons te werken, maar zijn voorkeur ging uit naar steen. Hoe koppiger het materiaal, hoe groter de uitdaging.
Daarom raad ik u te gaan kijken in zijn geboorteplaats waarin hij in 2001 het beeld “de Lichtvanger” vervaardigde: een massieve brok Naamse steen waarin hij taps – toelopende tunnels hakte die het licht naar binnen moeten geleiden en daar op te slaan voor de toeschouwer.
Piet Berghs is enigszins ontstemd omdat deze idyllische plek aan een oude Maasarm de laatste tijd ontheiligd wordt door een aantal ondoordacht geplaatste elementen in de nabijheid van zijn werk, de Lichtvanger.
Misschien kan men dit werk binnenkort aanschouwen in het Museum “Beelden aan Zee”in Scheveningen.
Andere beelden van Piet Berghs in de openbare ruimten van de Gemeente Sittard-Geleen zijn onder andere “Spelende Kinderen” in Oud – Geleen, “Verbond” aan de Middenweg en de “Chemiezuil” aan de Rijksweg te Geleen.
Wil men uitgebreid kennis maken met het werk van de kunstenaar? Dat kan bij een groot bewonderaar van zijn werk, de firma Convoy, op het Business Park Stein. Op de laatste vrijdag van de maand aldaar zijn Piet’s kunstwerken te bekijken; wel na telefonische afspraak via 046-4740875.
Een mooie uitspraak van Piet Berghs is: “Eigenlijk begint mijn werk steeds meer op het moment, waarop ik stop met praten”.
Sef Lemmens