Kunstenaar: Appie Drielsma
Locatie : Rijksweg Centrum
We wachten ongeduldig op het plaatsen van het beeld van Louis Reijnen “de Mijnpoort”op de nieuwe rotonde voor de Julianatunnel vanaf de Mauritslaan naar Lindenheuvel. Dit is de toegang tot het centrum van het stadsdeel Geleen vanuit het westen. Vanuit het oosten staat hiervoor de stadspoort van Appie Drielsma op de Raadhuisstraat/Rijksweg Centrum. Het beeld is onthuld in 1994 en geheel opgetrokken in beton, met een volledig glad oppervlak en bestand tegen graffiti.
Het kunstwerk staat beschreven in de MEG-uitgave “Geleen in Beeld” (nog te koop) met als ondertitel : Beeldhouwkunst van 1945 tot 2000, op pagina zes en zeven. De auteurs hebben het beeld en de kunstenaar als volgt gekarakteriseerd: “De kunstenaar is (ook) bekend om zijn grote ruimtelijke beelden met meestal strakke geometrische vormen. Zijn beeldhouwkunst staat duidelijk op goede voet met de stedenbouwkunde. Ze kan er bij aansluiten, maar ook een contrast mee vormen”.
Vorm
In Geleen was de kunstenaar getroffen door de vele, slecht op elkaar afgestemde winkelreclames. Op het onderhavige punt is bovendien een veelvoud aan verschillende architectonische en stedenbouwkundige elementen aanwezig. De strakke zuivere vorm van de “Arc” moest in deze rimram een rustpunt worden. De kunstenaar is zeker in die opzet geslaagd. Vorm en maat van het beeld zijn in geen ander materiaal denkbaar dan in naturel beton. De kunstenaar heeft hier geen concessies gedaan aan de doorsnee kijker.
Ongetwijfeld weet hij dat het materiaal beton over het algemeen niet als mooi wordt ervaren. Hoewel velen hier vaak anders over gaan denken als ze een bezoek hebben gebracht aan de Deltawerken (“kathedralen van de twintigste eeuw” werden ze genoemd bij Openbaar Kunstbezit-S.L.). Het sluit echter wel aan bij het materiaal van de aan de overzijde gelegen bank (nog ABN AMRO. S.L.) al moest hier op verzoek van de opdrachtgever en tegen de zin van de architect een oppervlakte behandeling worden toegepast. De overigens prima uitvoering van het lastige betonstortwerk door de aannemer ondersteunt de expressieve kracht van het beeld.
De Raadhuisstraat die niet haaks staat op de Rijksweg verbreedt zich ook nog eens asymmetrisch op dit punt. De kunstenaar moest daarom een keuze maken voor de oriëntering van de poort. Uiteindelijk koos hij ervoor de as van het gemeentehuis en die van de poort parallel (in elkaars verlengden S.L.) te laten lopen en te laten stroken met het midden van het smalle gedeelte van de Raadhuisstraat. De spannende doorkijk door het markante kunstwerk van Appie Drielsma geeft aan de Raadhuisstraat het gewicht dat haar als een van de belangrijkste en oudste winkelstraten van Geleen toekomt.
Appie Drielsma
Kunstenaar Appie Drielsma werd geboren te Maastricht op 3 november 1937 als zoon in een kroosrijk joods gezin van een slagersfamilie. Het gehele gezin Drielsma heeft de oorlog overleefd. Van de families van vader en moeders kant heeft slechts een kwart de Tweede Wereldoorlog overleefd. Velen zijn in de concentratiekampen gestorven of vermoord. Deze familietragiek drukt een grote stempel op zijn werk en komen tot uitdrukking in zijn monumenten in Auschwitz, Sobibor en Mauthausen. Appie heeft op zeven verschillende adressen ondergedoken gezeten, onder andere in Bergen op Zoom, Simpelveld en Bleyerheide. Het verzet heeft in zijn woonplaats Maastricht in de oorlogsjaren het gerucht verspreidt dat het gehele gezin verdronken was in de Maas, waarna er niet langer naar hen werd gezocht.
Na de lagere school bezocht Appie Drielsma de Handelsschool om vader te zijner tijd in de slagerij op te volgen. Maar daar voelde hij toch niet veel voor. Hij tekende graag en wilde daar zijn beroep van maken. Dus ging hij als zestienjarige naar de toenmalige Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten in Maastricht (1956-1959), de voorloper van de Academie Beeldende Kunsten onder leiding van beeldhouwer/docent Albert Meertens.
Van 1959 tot 1963 doorliep hij de Jan van Eyck-Academie, waar hij zich verder bekwaamde in beeldhouwen, compositie en plastisch vormgeven onder leiding van professor Fred Carosso. In 1963 werd aan Drielsma de prijs van de gemeente Maastricht toegekend. Ook was hij een aantal jaren aan deze academie verbonden als docent. In de jaren tachtig van de vorige eeuw heeft hij onder ander geëxposeerd bij de NOS in Hilversum, in Aken, Den Bosch, Maastricht en Rotterdam. Beelden van de kunstenaar treft men aan in
Zuid-Limburg met name in de gemeenten Slenaken, Heerlen, Maastricht en Geleen.
Hier wil ik U speciaal wijzen op de grote bronzen deuren in de Sint Servaas. (Vrijthof kant). Op de buitenkant van de deuren heeft Appie Drielsma psalmteksten verwerkt. Ook heeft hij de namen van drie vermoorde broers van zijn moeder en de naam van zijn vrouw Gemma erin verwerkt. Dit alles onder de schreeuw “Dit nooit meer”.
Mijlpaal
In Geleen heb ik vijftien jaar lang elke morgen Albert Schweitzer begroet in een markant beeld op zuil en plaquette van hem.
Nu te zien in het atrium van het Graaf Huyn College.
Appie-DrielsmaTekst in brons:
“IK BEN LEVEN DAT LEVEN WIL TEMIDDEN VAN LEVEN DAT LEVEN WIL”.
Om de kunstenaar Drielsma beter te leren kennen raad ik U aan de documentaire van Maurice Nijsten te bekijken, die is gemaakt in opdracht van de provinciale televisiezender L1 over het kunstenaarsechtpaar Appie Drielsma en Gemma Serpenti (celliste).
Zeer aanbevelingswaardig is verder de retrospectieve tentoonstelling van Appie Drielsma in het Regionaal Historisch Centrum Limburg, het vroegere Rijksarchief Limburg in de Sint Pietersstraat 7 te Maastricht.
Deze is georganiseerd ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag, Bij die gelegenheid werd hij ook koninklijk onderscheiden
tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
Sef Lemmens