Kunstenaar: Jos Hermans
Locatie: Geenstraat
Een van de jongere monumenten in Geleen is het monument ter nagedachtenis van zuster Aloysia Löwenfels op de hoek van in de Geenstraat-De Vaart. Het bestaat uit een met kinderkopjes afgedekte verhoging met hierop een smeedijzeren kruis en tegen de verhoging een stuk natuursteen. Op deze steen met een bronzen jodenster staat in goud de volgende tekst vermeld: “Hier woonde en werkte Zr. Aloysia Löwenfels arme dienstmaagd van Jezus Christus * 5.7.1915 Trabelsdorf + 9.8.1942 Auschwitz.” Het monument staat daar op de plaats waar indertijd het klooster van de zusters Arme Dienstmaagden van Jezus Christus stond. Het beeld werd enkele jaren geleden, in juni 2006, ingezegend door pastoor J.P. Janssen van Geleen in aanwezigheid van onder meer het generaal bestuur van de congregatie, vertegenwoordigers van het gemeentebestuur van Sittard-Geleen, een vertegenwoordiger van het aartsbisdom Keulen en kunstenaar Jos Hermans, die het monument heeft ontworpen.
Orde
De zusters Arme Dienstmaagden van Jezus Christus kwamen in 1875 vanuit Duitsland naar Geleen. Een tijd lang boden ze onderdak aan religieuzen en studenten die vanwege de Kulturkampf (anti-religieuze politiek) uit Duitsland waren gevlucht. Later legden de zusters zich in Geleen toe op de zorg voor de zieken en ouderen en op het onderwijs. Door de toename van het aantal religieuzen kon een groot klooster met pensionaat worden gebouwd.
Herinnering
Zuster Aloysia Löwenfels was net als de heilige Edith Stein joods, maar werd later katholiek en trad in bij een kloosterorde. De geschiedenis van de heilige Edith Stein, die vanuit het karmelietessenklooster in Echt door de Duitsers werd weggevoerd, is algemeen bekend. Het verhaal van de slechts 27 jaar geworden zuster Aloysia heeft in de loop der jaren nauwelijks aandacht gekregen. Met de plaatsing en inzegening van het monument hebben de zusters een blijvende herinnering gecreëerd aan het korte, maar waardevolle leven van hun medezuster en martelares Aloysia Löwenfels.
Levensloop
Louise Löwenfels werd op 5 juli 1915 geboren in Trabelsdorf (D) in een godsdienstig joods gezin. Ze heeft geen gemakkelijke jeugd gehad. Ze voelde zich aangetrokken voelde tot het katholieke geloof, maar dat werd in haar joodse familie niet geaccepteerd. Uiteindelijk werd ze zelfs door haar familie verstoten. Als gevolg van de in Duitsland steeds strenger wordende anti-joodse weten moest zij steeds vaker verhuizen en dook uiteindelijk onder in een klooster in Mönchengladbach. Hier werd zij op 25 november 1935 katholiek gedoopt. Doordat de situatie in Duitsland voor joden verslechterde, kon Louise daar niet blijven. Zij vluchtte naar Nederland en vond onderdak bij de zusters Arme Dienstmaagden van Jezus Christus in Geleen, bij wie ze op 8 december 1937 intrad. Op 12 september 1940 legde ze als zuster Aloysia haar eerste geloften af.
Door haar joodse afkomst, werd het haar als religieuze steeds moeilijker gemaakt. Ze mocht geen les meer geven aan de kleuterschool en werd verplicht een jodenster te dragen. De bezetter beloofde aanvankelijk om de tot het christendom bekeerde joden niet te vervolgen. Hiervan werd afgeweken, nadat de Nederlandse bisschoppen openlijk tegen de handelwijze van de Duitsers hadden geprotesteerd. Samen met Edith Stein en tientallen andere katholiek geworden joden, werd zuster Aloysia op 2 augustus 1942 gearresteerd en via de kampen Amersfoort en Westerbork naar Auschwitz gebracht. Daar werd ze op 9 augustus 1942 vergast.
Kunstenaar Jos Hermans
Jos Hermans uit Nuth maakte het eenvoudige gedenkteken. Hij is geboren in 1930 te Nuth en volgde van 1948 tot 1952 de opleiding aan de Maastrichtse Middelbare Kunstnijverheids-school en van 1952 tot 1955 het Nationaal Hoger Instituut te Antwerpen met als vakgebied monumentale kunst. Hermans heeft in de gemeente Sittard-Geleen meerdere werken op zijn naam staan. Zo is het bekende Mariniersmonument aan de voet van de Sittardse Kollenberg van zijn hand.
Ook het bronzen beeld ter gelegenheid van de ingebruikname van het nieuwe kantoor van het CZF aan de Wilhelminastraat in Sittard is een schepping van hem.
Verder zijn er in Limburg heel wat grote bronzen beelden en metaalreliëfs en plastieken van hem geplaatst, bijvoorbeeld bij de autoweg in zijn woonplaats het bronzen ‘Mercurius’, het kolossale ‘Chi-Rho’ in Heerlen, de reliëfs in de entree van het CMG Maastricht en in het hoofdkantoor van de Lufthansa in Keulen, koperreliëfs van maar liefst 54 vierkante meters voor de PLEM Maastricht, de glazen reliëfpoort in kasteel Limbricht, in de casino’s van Scheveningen en Valkenburg, verpleegkliniek Heerlen, Vijverdal Maastricht, in ziekenhuizen te Emmeloord, Roosendaal, Weert, Heerlen en Sittard DSM Heerlen, bejaardencentrum Loosdrecht, gemeente Kerkrade, Waterzuivering Susteren, Utrecht, Düsseldorf, Groningen, Den Haag Maasboulevard Maastricht, Lanaken, fonteinen in Maastricht, Venlo, Heerlen, diverse kleinere beelden in tal van openbare gebouwen en particuliere verzamelingen. Hij is in Limburg een van de toonaangevende kunstenaars.
Harry Strijkers